التهاب حنجره نوعی بیماری است که در آن حنجره متورم و ملتهب میشود. این عارضه میتواند به صورت حاد (زودگذر) و یا مزمن (بلندمدت) بروز پیدا کند، با این حال در بسیاری از موارد وضعیت موقت است و هیچگونه عواقب جدی را با خود به همراه نخواهد داشت.
التهاب حنجره غالباً نوعی عفونت ویروسی است که تارهای صوتی را درگیر خود میکند. این عارضه همچنین ممکن است به دلیل صحبت کردن با صدای بیش از بلند، آواز خواندن و یا فریاد زدن نیز حادث شود. متخصص گوش و حلق و بینی معمولاً با بهرهگیری از چند آزمایش جزئی قادر خواهد بود این التهاب را تشخیص دهد. هر چند این عارضه برای برخی به صورت خود به خودی بهبود مییابد، اما برای اکثریت بیماران انجام درمانهای بیشتر معمولاً لازم خواهد بود. معمولاً متخصص به زمان زیادی برای تعیین مؤثرترین شیوهی درمان و رسیدن به بهترین نتایج نیاز خواهد داشت.
التهاب حنجره یا لارنژیت چیست؟
معمولاً در حالت عادی، باز و بسته شدن آرام تارهای صوتی به تولید آواهایی منجر میشود که صوت را ایجاد میکنند. زمانی که فردی به لارنژیت مبتلا میشود، تارهای صوتی او ملتهب میشوند و جریان هوا در گلو را تغییر میدهند. تغییر در جریان هوا به اعوجاجی در صداهای تولید شده منجر میشود.
در واقع التهاب حنجره از طریق خشن و ضعیف شدن صدا معلوم میشود، به نحوی که گاهی به قدری آرام میشود که به درستی قابل شنیدن نخواهد بود. سرطان حنجره نیز که در تارهای صوتی (دهانهی حنجره) روی میدهد اغلب موجب گرفتگی یا تغییر صدا میشود. لارنژیت غالباً به سرعت آشکار میشود و علائم آن معمولاً برای بیشتر از دو هفته طول نخواهند کشید. در صورتی که علائم این عارضه برای بیش از سه هفته به طول بیانجامد (التهاب مزمن)، این امر نشانگر علت زمینهای جدیتری خواهد بود که معمولاً به انجام بررسیها و معاینات بیشتری نیاز دارد. در التهاب مزمن حنجره، تارهای صوتی دچار کبودی میشوند و به عوارضی چون پولیپ یا ندول منجر میشوند.
علل التهاب حنجره
معمولاً دلایل مختلفی برای التهاب حنجره در نظر گرفته میشوند که بسته به عوامل مختلفی معمولاً به شکل حاد و یا مزمن بروز پیدا میکنند.
التهاب حاد حنجره
عفونت ویروسی شایعترین علت بروز التهاب حنجره یا لارنژیت است که غالباً علائمی شبیه به آنفولانزا و یا سرماخوردگی را با خود به همراه دارد. فریاد زدنهای مکرر و استفادهی بیش از حد از صدا نیز میتواند به التهاب حنجره منجر شود. در مواردی بسیار نادر، بیماری دیفتری (نوعی عفونت باکتریایی) میتواند علت التهاب حاد حنجره باشد. با این حال بسیاری از مردم در سراسر جهان در برابر این بیماری واکسینه میشوند.
التهاب مزمن حنجره
معمولاً التهاب مزمن حنجره به دلیل برخی عواملی خاص منتج میشود، برخی از این عوامل عبارتاند از:
- رفلکس اسید و یا بیماریهای معده (GERD)، عارضهای است که منجر به بازگشت اسید و محتویات معده به گلو میشود.
- عفونتهای باکتریایی، قارچی و انگلی
- سینوزیت مزمن
- سرفههای بیشازحد
- تماس با محرکهای استنشاقی مانند مواد حساسیتزا یا گازهای سمی
- مصرف زیاد الکل
- استفادهی مداوم یا بیش از حد از صدا (به عنوان مثال در خوانندگان)
- استعمال دخانیات مانند سیگار
- مصرف داروهای استنشاقی استروئیدی (به عنوان مثال اسپریهای آسم)
علائم التهاب حنجره
التهاب حنجره را میتوان با طیف گستردهای از علائم در ارتباط دانست. برخی از این علائم عبارتاند از:
- سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- سرفههای خشک (همراه با بزاق خونین غیر عفونی در حنجره)
- مشکل و درد در بلعیدن غذا
- احساس پر بودن، خارش و خشکی در گلو
- تب
- آبریزش بینی
- تنگی نفس
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی گردن
- ضعف صوتی و یا از دست دادن صدا
التهاب حنجره در کودکان
علائم التهاب حنجره یا لارنژیت در کودکان تا حدی با بزرگسالان متفاوت خواهد بود. این عارضه در کودکان معمولاً با سرفههای زوزهای و تب و یا حتی بیماری خروسک، نوعی بیماری تنفسی مسری شایع در کودکان، همراه خواهد بود. هر چند عارضهای خروسک معمولاً به سادگی قابل درمان است، ولی موارد وخیم آن به مراقبتهای ویژهی پزشکی نیاز خواهد داشت.
در صورتی که هر کدام از علائم زیر در کودک مشاهده شود، انجام مراقبتهای پزشکی ضروری خواهد بود:
- بروز مشکل در تنفس
- بروز مشکل در بلعیدن غذا
- تب بالاتر از 4/39 درجهی سلسیوس (103 درجهی فارنهایت)
- افزایش تراوش آب از دهان
- تنفس با صدای بلند به ویژه در هنگام دم
ممکن است این علائم نشانهای از عارضهی دیگری با نام اپیگلوتیت باشند، عارضهای که منجر به التهاب اپیگلوت (بافت نای و اطراف آن) میشود. هم بزرگسالان و هم کودکان در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. این بیماری در برخی موارد میتواند تهدید کنندهی زندگی باشد.
آزمایشات و تشخیص
معمولاً بیماری التهاب حنجره از طریق انجام معایناتی فیزیکی از گوشها، بینی، گلو و صدای بیمار تشخیص داده میشود. در اکثر موارد به انجام هر گونه آزمایش بیشتر نیازی نخواهد بود. شایعترین علامت این بیماری گرفتگی صدا است؛ بنابراین پزشک برای تشخیص این عارضه اقدام به گوش دادن به صدای بیمار میکند. همچنین ممکن است سؤالاتی پیرامون سبک زندگی، احتمال قرار گرفتن در معرض محرکهای موجود در هوا و یا دیگر بیماریهای مرتبط به پرسیده شود.
در صورتی که بیمار با گرفتگی مزمن صدا همراه باشد، ممکن است پزشک انجام آزمایشات بیشتری را برای ارزیابی کامل از تارهای صوتی توصیه کند. برای مشاهدهی حرکت تارهای صوتی در هنگام استفاده و تعیین وجود هر گونه پولیپ یا ندول در آنها میتوان از یک لارنگوسکوپ استفاده کرد. در صورتی که ناحیهای مشکوک از بافت نیاز به ارزیابی بیشتر داشته باشد میتوان از آن نمونهبرداری کرد. در صورتی که علائم این بیماری برای بیش از دو هفته به طول بیانجامد، بهتر است با پزشک مشورت شود. در برخی موارد ممکن است پزشک بیمار را به یک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع دهد.
روشهای درمانی التهاب حنجره یا لارنژیت
روشهای درمانی التهابهای حاد حنجره
موارد حاد التهاب حنجره با استراحت، داروهای خانگی و اقدامات مراقبتی قابل درمان خواهند بود و علائم آن برطرف میشوند. در برخی موارد استراحت دادن به حنجره از طریق کاهش یا پرهیز از حرف زدن، خواندن و یا سایر روشهای تولید صدا میتواند در درمان این التهاب مؤثر باشد. در این حالت از زمزمه کردن نیز باید خودداری شود زیرا که این عمل منجر به محکم کشیده شدن تارهای صوتی میشود و از بهبود آنها جلوگیری میکند.
برخی روشهای سادهی درمانی خانگی عبارتاند از:
- پرهیز از مصرف داروهای ضد احتقان، این داروها میتوانند منجر به خشک شدن گلو شوند.
- تنفس هوای مرطوب
- مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن برای کنترل درد
- پرهیز از استعمال دخانیات و استنشاق دود سیگار و یا محرکهای دیگر
- نوشیدن مقدار زیادی از مایعات
التهاب حنجرهی ناشی از عفونتهای باکتریایی
در مواردی که لارنژیت به دلیل عفونتهای باکتریایی ایجاد میشود، ممکن است آنتیبیوتیکهایی برای بیمار تجویز شوند. با این حال، بر طبق آخرین مطالعات انجام شده خطرات مصرف این داروها برای درمان التهاب حاد حنجره از فواید آن بیشتر است. در مواردی که نیاز به برطرف کردن سریع التهاب حنجره باشد (به عنوان مثال برای خوانندگان و سخنوران حرفهای و یا نوزادان مبتلا به خروسک شدید)، معمولاً از کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب تارهای صوتی استفاده میشود.
التهاب مزمن حنجره
التهاب مزمن حنجره معمولاً نیاز به درمانهای گستردهتری خواهد داشت و این امر از طریق تعیین علت اصلی التهاب انجام میشود. در مواردی که التهاب حنجره به دلیل عارضهای دیگر مانند رفلکس معده و یا سینوزیت ایجاد میشود، درمان این عارضه میتواند به بهبود التهاب حنجره منجر شود.
در برخی از موارد ممکن است به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی نیاز باشد. به عنوان مثال، در صورتی که آواز خواندن دلیل التهاب حنجره تلقی شود، ممکن است نیاز باشد که بیمار سبک خواندن خود را تغییر دهد. در چنین مواردی فراگیری آموزشهای لازم در زمینهی آواز توصیه میشود. همچنین ترک سیگار و اجتناب از مصرف الکل و پرهیز از قرار گرفتن در معرض مواد محرک استنشاقی مانند گازهای شیمیایی نیز میتواند بسیار مؤثر باشد.
جراحی
در مواردی که تارهای صوتی در نتیجهی ایجاد پولیپ یا ندول دچار آسیب شوند، ممکن است به انجام جراحی حنجره نیاز باشد.
پیشگیری
از جمله اقدامات مناسب به منظور جلوگیری از خشکی و سوزش تارهای صوتی و نیز به حداقل رساندن خطر ابتلا به التهاب حنجره عبارتاند از:
- پرهیز از صاف کردن مکرر گلو
- انجام اقداماتی برای جلوگیری از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند حفظ بهداشت دهان و دندان و پرهیز از تماس با افراد مبتلا به عفونت های واگیر
- ترک سیگار و دوری از استنشاق دود سیگار تا حد ممکن
- نوشیدن آب به میزان کافی
- محدود کردن و یا خودداری از مصرف کافئین، زیرا که این ماده میتواند خطر از دست دادن آب را افزایش دهد.